Yüksek enflasyon, piyasada büyük kupürlerin hâkimiyetine yol açarak 200 TL’lik banknotların tutarını hızla arttırdı.

Enflasyondaki artış ve satın alma gücündeki düşüşün ardından piyasada 200 TL’lik banknotların tutarı hızla artmaya başladı. Merkez Bankası’nın verilerine göre, 200 TL’nin tedavüldeki tutarı 100 TL’ye geçti ve en büyük paya sahip olan para oldu. Mayıs ayı verilerine göre 200 liranın dolaşımdaki tutarı 121, 4 milyar seviyesindeyken, 100 liranın toplam karşılığı ise 118,2’ye düştü. 200 TL’nin piyasadaki toplam tutarı, cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçilen 2018 Temmuz ayında 37,6 milyar TL, enflasyonun artacağı öngörülerine rağmen yapılan faiz indirimlerinin başladığı geçen yılın eylül ayında ise 80,9 milyar idi.

200 TL’lik banknot tutarının emisyondaki payı 12 yılda yüzde 15’ten yüzde 45’e çıktı. Verilerin tutulmaya başlandığı 2009 Kasım ayında piyasadaki paranın yüzde 15,3’ünü oluşturan 200 TL’nin emisyondaki hacmi yüzde 45’e yükselirken, 100 TL’nin hacmi ise yüzde 44’e indi. Böylece, 200 TL ve 100 TL’nin piyasadaki toplam payı yüzde 89’a çıktı. Piyasadaki toplam tedavül tutarı ise geçen senenin haziran ayında 218 milyar TL iken bir yıl içerisinde 53 milyar TL artarak 271 milyar TL’ye ulaştı. Geçtiğimiz haftalarda, artan enflasyon karşısında 200 lira bile yetersiz kaldığı için 500 TL’lik banknotların çıkarılabileceği iddia edilmişti. Ekonomi yazarı Uğur Gürses, “500 TL ya da 1000 TL’lik banknotların önümüzdeki süreçte çıkarılmak zorunda kalacağı çok açık” dedi.

Gürses, 200 TL’lik banknotun artan payının nedeninin enflasyon olduğunu belirterek “Enflasyon karşısında para değerini çok hızlı kaybediyor. Geçmişte daha küçük küpürlü paralarla işimizi görebilirken artık yetmiyor ve daha büyük paralara ihtiyaç duyuyoruz. Enflasyonunun yıkıcı, gözle görülebilen sonuçlarından bir tanesinin verilere yansımış durumda” dedi. Gürses, 500 TL’lik banknotların çıkarılacağı iddiasıyla ilgili de “Merkez Bankası böyle bir hazırlık yok dedi. Ancak, görünen, somut bir durum var. Dolayısıyla, 500 TL ya da 1000 TL’lik banknotların önümüzdeki süreçte çıkarılmak zorunda kalacağı çok açık.”

Enflasyonun geçen yıl yüzde 400’ün üzerine çıktığı Sudan’da da 1000’lik banknotlar devreye girecek. Sudan para birimi cüneyh, dolar karşısında son iki yılda yaklaşık 10 kat değer kaybetti. 21 Şubat 2021’deki devalüasyon kararı sonrası ani yükselişle 300 cüneyhi aşan dolar şu sıralar 570 seviyelerinde işlem görüyor. Sudan Merkez Bankası, ekonomik kriz ve hayat pahalılığının ciddi manada hissedilmeye başlandığı 2019’da piyasaya sürdüğü 100, 200 ve 500’lük banknotlardan sonra 1000’lik banknotun da tedavüle gireceğini açıkladı.