“Hedef kitlede güven yaratma çabası”: ‘Helal Coin’

Muhafazakâr yatırımcıları, yatırım yapmaya teşvik etmek için helal coinler satışa sunulmaya başlandı. Konu hakkında İstanbul Arel Üniversitesi Halka İlişkiler ve Reklamcılık Bölüm Başkanı Doç. Dr. Mehmet Yakın, İstanbul Arel Üniversitesi’ne bağlı Arel Medya Haber Ajansı’ndan Gizem Tarçınoğlu’na konuştu.

Yeni yatırım tavsiyelerinin başında gelen kripto para borsaları, Türkiye’de 10 milyondan fazla kişinin yatırım yaptığı bir alan olarak dikkat çekiyor. Bu yatırımlar kullanıcıları kimi zaman sevindirirken kimi zaman da intihara sürüklüyor. Fakat Müslüman nüfusunun yüksek olduğu ülkelerde, yatırımcıların “helal mi” sorusuna cevap alamaması sebebiyle yatırım yapmaya çekindikleri kripto paralarda yeni bir yaklaşım ortaya çıktı. Muhafazakâr yatırımcıları, yatırım yapmaya teşvik etmek için helal coinler satışa sunulmaya başlandı.

 

Kripto para madenciliğinin artmasıyla birlikte her geçen gün kripto para borsasına yeni coin birimleri ekleniyor. Bunlardan bir tanesi muhafazakâr yatırımcıları yatırım yapmaya teşvik etmek için Bahreyn merkezli olduğu bilinen ZamZam Coin, WhiteBit ve Probit borsalarında listelenmiş, 10 trilyon adet basılmış durumda olup 24 saatlik işlem hacmi ₺15,486,792 TRY. Tamamen şeriata uygun ve bir şeri kurul tarafından yönetildiğini bildiriyor. Endonezya Ulema Kurulu volatilitesi kripto paraların haram sınıfına girdiği fetvası vermesi ile birlikte Müslüman ülkelerde halkın büyük bir çoğunluğunun muhafazakâr olması, Müslüman ülkeler içinde helal kripto para projeleri üretilmeye başlanmasına yol açtı. Malezya’da 2018 yılında Amanie Advisors danışmanlık şirketi GOLDX için ‘şeriata uygundur’ sertifikası verdi.

 

Coinlerdeki helal sertifika çözümü sadece Müslüman ülkelerin değil, Avrupa ülkelerinin de başvurduğu bir çözüm yolu. Shariyah Review Bureau, tam lisanslı bir İslami danışmanlık firması olduğunu iddia ediyor. Bu firma aracılığıyla lisanslarını alan diğer ülkelerdeki şirketlerin hedefi ise Orta Doğu’ya açılmak. Muhafazakâr yatırımcılarının ilgisini çekmek isteyen finans kuruluşları için şeriat uyumluluk sertifikasının önemli hale gelmesi, sertifika alım ihtiyacını daha da artırdı. Örnek olarak İsviçre merkezli bir kripto para ve Fintech kuruluşu olan X8 AG, son olarak Stellar Lumens’e (XLM) şeriat sertifikası vermişti.

 

Türkiye’de bu durum hakkında Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş, “Kripto para caizdir denilemiyor. Güvenilir olmadığı ve istismara açık olduğu için caiz diyemeyiz” ifadelerini kullandı. Fakat Müslüman ülkelerde muhafazakâr yatırımcılar için ‘Helal Sertifikalı Coin’ adı altında yatırım imkânları çıkmaya başladı.

 

Şu sıralar metrobüs güzergahında reklamlarını sıkça gördüğümüz Dünya Helal Birliği’nden helal sertifikalı G2 Token kripto para uygulaması, insanlara “helal” adı altında kripto para yatırımına çekmeye çabalıyor. G2 Token’ın henüz patenti olmadığı halde birçok insan, G2 Token coine başvurarak ön talep satışlarını tamamladı.

 

“Helal coin” stratejisini, İstanbul Arel Üniversitesi Halka İlişkiler ve Reklamcılık Bölüm Başkanı Doç. Dr. Mehmet Yakın yorumladı.

 

Helal sertifikalı helal coinler hakkında ne düşünüyorsunuz? Dini boyutu, satış ve reklam stratejisi bakımından etkileri nelerdir?

Coin, hâlihazırda üzerinde yoğun tartışmalar dönen bir para türü. Satın alanlarda güven yaratmak istiyorlar. Tıpkı tüm markaların yapmaya çalıştığı gibi. Bu bağlamda hedef kitle içerisinde “helal” kavramına önem veren alıcılar olduğu için “helal” sertifikası alması, coinlerin hedef kitlelerinde güven yaratma amaçlı bir çaba olarak görüyorum. Coinlerin her biri bir marka. Markalar hedef kitleleriyle yakınlaşmak ve onlarda güven duygusu oluşturmak isterler. Güven duygusu oluşturmak için hedef kitlenin benimseyeceği marka isimleri almak, marka logolarında güven uyandıran simgeler ve renkler kullanmak bütün markaların kullandığı bir yöntem. Din olgusu hedef kitlenin yaşamında önemli bir yer tutuyorsa coinler açısından da önem verilmesi gereken bir olgu haline gelir. Coinler markalaşma ve markayı duyurma süreçlerinde din olgusuna önem atfederler. Reklam stratejilerine baktığımızda üç önemli stratejiden bahsedebiliriz. Farklı satış önerisi, konumlandırma ve marka imajı. Farklı satış önerisinde ürünün benzer ürünlerden farklılığı vurgulanır. Örneğin kahveyi ele alalım. Bütün kahve markaları sade filtre kahve sunuyorsa siz kahve markası olarak aromalı kahve sunduğunuzda diğer kahve markalarından farklılaşırsınız. Bu bağlamda coinler genel olarak teknoloji ve oyun üzerinden tanıtım yapıyorsa siz “helal” vurgusu üzerinden tanıtım yaparak muhafazakâr kitlenin dikkatini çekebilirsiniz. Konumlandırma aynı ürün grubu içerisinde diğer markalardan farklı bir konumda olup olmadığınızı gösterir. Bu bağlamda tüm coinler genel hedef kitleye hitap ediyorsa ancak siz muhafazakâr hedef kitleye odaklandıysanız marka olarak farklı bir konumlandırmaya sahipsiniz demektir. Son olarak marka imajı, ürünün faydası kadar algısına yöneliktir. Coin odağında düşündüğümüzde tüm coinler farklı marka imajlarıyla tüketici zihninde farklılaşmaya ve “biz daha iyiyiz, güvenliyiz, karlıyız vb” imajı yaratmaya odaklanırlar. Helal coinler bu bağlamda “biz dini hassasiyetlere karşı daha duyarlıyız” mesajı vermek istiyor olabilirler.

 

Özellikle metrobüs güzergâhlarına coin reklamlarının konulmasını toplumsal ve sınıfsal açıdan nasıl görüyorsunuz?

Coin hedef kitlesi doğal olarak günlük yaşam harcamaları haricinde ek yatırım yapabilecek kitleye yöneliktir. Bununla beraber bilindik yatırım yöntemlerine göre kazanç ihtimalinin riske girerek yüksek olması, gelir durumu ne olursa olsun tüm hedef kitlenin ilgisini çekmektedir. Reklamlar seslendikleri hedef kitlenin kültürel yapısına uygun olmalıdır. Örneğin, cinselliğin tasvip edilmediği toplumlarda cinsellik çekiciliğine gönderme yapan reklamlar tepkiyle karşılanabilir. Ancak coin reklamları, bu bağlamda hedef kitlenin ilgisini çekmek için provokatif bir mesaj yapısı sergilememektedir. Aksine, “helal coin” örneğinde olduğu üzere hedef kitlenin inançlarına uygun olarak markanın yapılandırıldığını ve reklamının bu yapı çerçevesinde sunulduğunu görüyoruz. Üst veya alt gelir grubunda yer alıp muhafazakâr bir dünya anlayışı benimseyen çok geniş bir hedef kitleye ulaşmak isteyen markanın, metrobüs güzergâhlarını tercih etmesi olağandır. Reklamlar aynı zamanda markaya ilişkin güven duygusunu da destekler. Tüketici ismini duymadığı, reklamını görmediği markanın varlığına ilişkin şüphe duyar. Bu bağlamda metrobüs reklamları markaya ilişkin tüketici güvenini de desteklemekte yardımcı olur.

 

G2 Token coin, özellikleri açısından dünyadaki ilkler sınıfına giriyor. Sizce bu ilkler mi yatırımcıları çeker yoksa dini boyutu mu? 

Bir coin markasının dini hassasiyetlere duyarlı olmasının haber değeri vardır ve dikkat çeker. Tıpkı bu haberde olduğu gibi… Piyasada çok fazla coin markası var ve bu markalar birbirinden farklılaşmaya çalışıyor. Kimi marka, ünlü yüzleri tercih ederken kimi markalar zaten bildiğimiz markaların coinlerini çıkartarak dikkat çekmeye çalışıyor. Kimi markalar ise “helal” vurgusu üzerinden, aslında yatırım yapmak isteyen ancak din konusunda hassas muhafazakâr kitleye ulaşmaya çalışıyor. Bu bağlamda G2 Token farklı bir yol benimsemiş gibi görünüyor. Bu bağlamda yaptıkları reklam çalışmaları, muhafazakâr kitle içerisinde duyulması ve kitlenin kendi içerisinde bu coin markasını benimseyip duyurması markanın geleceğini belirleyecektir.