Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında iki İskandinav ülkesinin NATO’ya üyelik başvurusuna yönelik Türkiye’nin çekincelerinin karşılanması maksadıyla Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’nün 2022 Madrid zirvesinde imzalanan Üçlü Muhtıra çerçevesinde kurulan “Daimi Ortak Mekanizması”nın toplantısı Perşembe günü Brüksel’deki NATO karargahında gerçekleştirildi.

Üçüncü toplantı

NATO’dan yapılan açıklamada, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in başkanlığındaki buluşmanın üç ülkenin yetkililerini üçüncü kez bir araya getirdiği belirtildi.

Açıklamada Stoltenberg’in toplantının açılışında, “Finlandiya ve İsveç[‘in], Türkiye’nin meşru güvenlik endişelerini gidermek için eşi görülmedik adımlar at[tığını]” söylediği belirtildi. “Şimdi tüm müttefiklerin onay sürecini sonuçlandırması ve Finlandiya ile İsveç’i yaklaşan Vilnius’taki NATO Zirvesi öncesinde ittifakın tam üyeleri olarak karşılamasının zamanı gelmiştir.” denildi.

İsveç “terörle mücadele yasası”nı sıkılaştıracakmış

Türkiye, İsveç ve Finlandiyalı yetkililerin Üçlü Muhtıra’nın uygulanmasına yönelik somut adımları ele aldığı belirtilen açıklamada, 2022 Madrid Zirvesi’nde kayıt altına alınan muhtırada mutabık kalındığı üzere silah ihracat kısıtlamalarının kaldırıldığı, “terörle mücadele işbirliğinin” artırıldığı, İsveç’in “terör örgütü PKK’yi de içerecek şekilde terörle mücadele kanununu sıkılaştırma” sürecinde olduğu bildirildi.

Açıklamada, tarafların elde edilen ilerlemeyi memnuniyetle karşıladığı kaydedildi:”Taraflar, Finlandiya ve İsveç’i NATO üyeleri olmaya davet etme kararının tarihi [önemi] konusunda hemfikir kalmıştır.

Finlandiya ve İsveç’e “hızlı onay”

“Taraflar ayrıca Finlandiya ve İsveç için hızlı onay verilmesinin herkesin çıkarına olacağı, üyeliklerinin ittifakı güçlendireceği konusunda da mutabık kalmıştır. Türkiye, Finlandiya ve İsveç, Daimi Ortak Mekanizma’nın uzun vadeli değeri üzerinde mutabık kalmış, bu formatta işbirliğini sürdürme ve Vilnius Zirvesi’nden önce tekrar bir araya gelmek üzere uzlaşmıştır.”

Kalın’ın değerlendirmeleri

Erdoğan’ın sözcüsü Kalın da AA’ya verdiği demeçte, “Genel olarak toplantının olumlu bir havada geçtiğini” söyledi. İktidarın  “kaygılarının ve beklentilerinin altını bir kez daha” çizdiklerini aktardı.

Kalın,  “Madrid’de imzalanan mutabakatın tam manasıyla kamil bir şekilde uygulanmasını bekliyoruz. Temel beklentimiz bu.” dedi. “Bu gerçekleştiği oranda iki ülkenin NATO üyelik süreci olumlu bir yönde ilerleyecektir.”

Toplantının ardından Türkiye medyasına açıklama yapan Kalın, heyette Adalet Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Milli İstihbarat Teşkilatından yetkililerin bulunduğunu söyledi.

Toplantının 2 ay kadar önce yapılmasının planlandığını ancak İsveç’teki Kur’an yakma hadisesi sonrası ertelediklerini hatırlatan Kalın, Stoltenberg’in Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmesinden. sonra sürecin yeniden canladırıldığını söyledi.

Kalın, “Genel olarak toplantının olumlu bir havada geçtiğini ifade edebilirim. Biz özellikle bugüne kadar dile getirdiğimiz Türkiye’nin güvenlik kaygılarının ve beklentilerinin altını bir kez daha hem İsveçli hem Finlandiyalı mevkidaşlarımızla çizdik. NATO Genel Sekreteri de bu toplantının bir kısmına katıldı ve burada da beklentilerimizi açık şekilde ifade ettik.” dedi.

Kalın: “Her şey TEM için”

“Türkiye’nin güvenlik kaygıları” doğrultusunda “atılan bazı adımların memnuniyet verici olduğunu, bazı alanlarda ilerleme sağlandığını kaydettik[lerini] söyleyen Kalın “Özellikle terörizmin finansmanı, eleman devşirilmesi, terörizmin propagandasının yapılması ve şiddete teşvik edilmesi yönündeki eylemlerin önlenmesi için gerekli hukuki, adli idari, istihbari adımların atılması yönündeki beklentileri[ni] de ifade ettik[lerini]” aktardı.

Kalın, İsveç ve Finlandiya’nın NATO sürecinin birlikte mi ayrı ayrı mı işleyeceği konusundaki hız, kapsam ve genel çerçevenin bu ülkelerin atacağı adımlara bağlı olduğunu söyledi.

“Bu alanlarda mesafe alındığı müddetçe NATO üyelik sürecine ve Finlandiya ve İsveç’in üyeliklerinin onaylanmasına daha da yaklaş[ılacağını] ama buralarda şu veya bu sebeplerle birtakım gecikmeler, aksamalar olursa bu süre[cin] elbette uza[yacağını]” söyleyen Kalın, “[…] önümüzdeki günlerde haftalarda bu ülkelerin atacağı adımlar bu işin seyrini, hızını belirleyecek. O yüzden şu anda kesin bir şey söylememiz mümkün değil.” dedi.

Kalın, İsveç’te hazırlanan “terörle mücadele konulu yasa tasarısı”nın yürürlüğe girmesini izleyeceklerini dile getirdi.