Diğer ülkelerde kira yasası nasıl?

Türkiye’deki konutların kira ücretleri bir hayli yüksek. Bu nedenle 11 Haziran 2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren düzenleme, 1 Temmuz 2023’e kadar mevcut kiracılar için konut kira artışlarını yüzde 25 ile sınırlandırdı. Fakat söz konusu zam sınırı yeni kiraya verilecek evlerde ve işyerlerinde uygulanmayacak. Peki diğer ülkeler de durum nasıl?

Amerika Birleşik Devletleri’nin 50 eyaletinden 37’sinde kira artışlarını frenlemek için hükümetin yapabileceği pek bir şey yok. Çünkü bu eyaletlerde kira kontrolü yasayla yasaklanmış durumda.

 

İngiltere’de kira artışı sınırlamasının sosyal konutlar için geçerli olduğu görülüyor. Buna göre, sosyal konut kiralarına 2022-2023 dönemi için enflasyon oranına ek olarak yüzde 1 zam yapılabiliyor. Bu da yılda yüzde 4,1 zam demek.

 

İrlanda’da da muhalefetteki Sosyal Demokratlar, 11 Haziran 2022’de bir acil durum bütçesi çağrısında bulunarak İrlanda’daki hayat pahalılığı krizini hafifletmek için kiraların üç sene boyunca arttırılmamasını talep etti. Benzer bir çağrı İskoçya’daki muhalefet partilerinden de geldi. İşçi Partisi milletvekili Mercedes Villalba, Başbakan Nicola Sturgeon’a Mayıs’ta bir çağrıda bulunarak geçinmekte zorlanan kiracılara yardımcı olmak için bir acil durum kira dondurma uygulaması talep etti.

 

Kıta Avrupası’na baktığımızda ise kira zamlarını kontrol altına alma konusunda ilk örneklerden biri olarak Almanya göze çarpıyor. Almanya’da kiraların hızlı artışının ardından başkent Berlin’in eyalet hükümeti kiralara 2020 itibariyle 5 yıl boyunca üst sınır ve dondurma yönünde karar almıştı. Fakat bu karar Nisan 2021’de Federal Anayasa Mahkemesi tarafından anayasaya aykırı bulunarak iptal edildi.

 

Bir diğer kıta Avrupa ülkesi olan Hollanda da artan kiralar karşısında ev sahiplerine kira sınırlaması getiren puanlama sisteminin kapsamını genişleterek mücadele etme yoluna gidecek. Mayıs 2022’de açıklanan plana göre, Hollanda’da daha önce aylık kira bedeli en fazla 763 Euro olarak belirlenen konutlara uygulanan puanlama sistemin sınırı 1.250 Euro’ya kadar yükseltilecek.