Buğday krizi Türkiye’yi de etkiliyor

Ukrayna-Rusya savaşı, Hindistan’ın uyguladığı ihracat yasağı, enerji fiyatlarının artması ve iklim kriziyle birlikte buğday, küresel gıda krizinin en ciddi ayağı konumunda.

BBC Türkçe’ye konuşan Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Türkiye Temsilci Yardımcısı Ayşegül Selışık, FAO Gıda Fiyat Endeksi’nin Mart 2022’de büyük ölçüde Ukrayna’daki savaşın etkisiyle tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştığını, ancak tüm olumsuzluklara rağmen önceki yıl 777 milyon ton olan küresel buğday üretiminin, 2022’de 782 milyon tona çıkmasını beklediklerini duyurdu. Dünya buğday ihraç fiyatları ise koronavirüs pandemisi nedeniyle artan talebi takiben bir önceki sezona göre yüzde 9,2 yükselmişti. Geçtiğimiz ay Hindistan’ın ihracat yasağını duyurmasından sonra Chicago’da işlem gören buğday fiyatlarının yaklaşık yüzde 6 artmasıyla küresel piyasaları tedirgin etmişti.

 

Türkiye ise hem buğday üreten ve ithal eden hem de buğdayı işleyip ihraç eden bir ülke. En çok buğdayı ise Rusya’dan ithal ediyor. TÜİK’in, Mayıs ayı sonunda açıkladığı 2022 yılının ilk bitkisel üretim tahminlerine göre, buğday üretiminin bir önceki yıla kıyasla yüzde 10,5 oranında artarak 19,5 milyon ton olması bekleniyor.

 

TÜİK verilerine göre, Türkiye’de buğday üretimi 2015’te 22 milyon; 2020’de ise 20 milyon 500 bin; 2021 yılında ise 17 milyon 650 bin tondu. Tarım ve gıda sektörüne yönelik çalışan gazeteci İrfan Donat, “Geçen yıl kuraklıktan 17 milyon 700 bin ton gibi bir buğday üretimi vardı. Evet geçen seneye göre daha iyi bir rekolte bekleniyor ama uzun yıllar ortalamasının, yani 20 milyon ton seviyesinin biraz altındayız” dedi.

 

Tarım verileri araştırma grubu Gro Intelligence geçtiğimiz günlerde, küresel gübre fiyatlarının geçen yıl üç katına çıktığını ve bu yıl dünya genelinde mahsul veriminde önemli bir düşme riski olduğu konusuna dikkat çekmişti. Kapıkıran neredeyse 20 yıldır “nüfus 65 milyondan 85 milyona çıksa da”, hükümetin kendi kendine yetebilme limitinin 22 milyon ton buğday üretimi olduğunu aktarıyor. Ancak bu yılki rekoltenin 22 milyona ulaşması beklenmiyor. Donat ise, “Buğdayda bu sene beklenti kendi kendimize yeteceğimiz oranlarda gibi görünüyor, baş başa diyebiliriz ama hem iklimsel sorunlar hem de gübre kullanımındaki azalma sebebiyle verimin düşmesinden dolayı biraz açığımız olabilir. Ancak açık olsun olmasın biz Türkiye olarak her yıl buğday ithalatı gerçekleştiriyoruz çünkü sonra bunu işleyip un, makarna, irmik, bulgur olarak ihraç ediyoruz” dedi. Donat, “Türkiye un ihracatında dünya birincisi, makarnada İtalya’dan sonra dünya ikincisi ama hammadde tedarikinde Rusya’ya bağımlı” sözleriyle ithalatın önemini vurguluyor.

Etiketler
, , , ,