BM İnsan Hakları Konseyi’nin, dört hafta sürecek 51. Oturumu Cenevre’de başladı. Afganistan’dan Ukrayna’ya kadar pek çok acil konu oturum gündeminde tartışılacak.

BM Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiser Vekili Nada El-Naşif Konsey’e yaptığı sunumda Rusya’nın komşusunu işgalinin üzerinden 200’ü aşkın gün geçtiğni ve Ukrayna’da “sivil nüfusun çektiği acıların süre gitmekte” olduğunu söyledi. Şubat sonları ve Mart’ta Kiev, Çernihiv, Kharkiv ve Sumy bölgelerindeki ağır ihlalleri soruşturmakla görevlendirilen Özel Ukrayna Bağımsız Araştırma Komisyonu’nun olası savaş suçlarıyla ilgili bulgularını ilk kez 23 Eylül’de Konsey’e sunması bekleniyor. El-Naşif, ülkenin savaşla parçalanmış olmasının ötesinde, ciddi yakıt kıtlığı ve gıda güvenliğine yönelik tehditlerin artık dünyanın en fakir kimi ülkelerinde norm haline geldiğini söyledi.

Karadeniz Tahıl Girişimi çağrısı

Rusya, Ukrayna, BM ve Türkiye’nin de dahil olduğu, Ukrayna limanlarından tahıl ve diğer gıda malzemeleri sevkiyatının yeniden başlatılmasına izin veren anlaşmayı memnuniyetle karşıladıklarını bildiren ve bu yaklaşıma “tam saygı” gösterilmesi gerektiğini belirten Nada El-Naşif, uluslararası toplumu da “gıdanın ihtiyaç sahiplerine ulaşmasını sağlamaya” çağırdı. İnsan Hakları Komiser Vekili, Rusya’da, Ukrayna’daki savaşı eleştirenlere yöneltilen “gözdağı, kısıtlayıcı önlem ve yaptırımlar”ın, “gazetecilere baskı”, internet kısıtlaması ve diğer sansür biçimlerine yol açarak, “temel özgürlükleri” de baltalamış olduğunda vurguladı.

Göreve yeni atanan Avusturyalı Yüksek Komiser Volker Türk’ün işe başlamasına kadar vekalet görevini sürdürecek olan El-Naşif Rusya’yı, güvenliği için risk oluşturduğunu varsaydığı “Devletlerin temsilcileri, yabancı veya uluslararası örgütlerle” beyan edilmemiş temasları kriminalize etmek, bunun yanı sıra, “yabancı ajan” yaftasını “yabancı nüfuzu altında” olduğu düşünülen kişileri de kapsayacak şekilde genişletmek üzere aldığı önlemleri gözden geçirmeye çağırdı.

Enerjide geri adım olmamalı

El Naşif, Ukrayna çatışmasının neden olduğu Avrupa enerji krizine tepki olarak, bazı Avrupa Birliği ülkelerinin fosil yakıta yeniden yatırım yapmaya yönelme dürtülerinin “anlaşılabilir” olmakla birlikte “süre giden iklim krizi karşısında geri adım atmaya yer olmadığını” savundu. BM İnsan Hakları Yüksek Komiser Vekili, “tüm Devletleri, uluslararası insan hakları yükümlülükleri doğrultusunda, COP27’de [BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC)] çok güçlü bir sonuç elde etmeye, bu bağlamda kayıp ve zararları karşılamaya ve iklim finansmanı taahhütlerini yerine getirmeye ve artırmaya davet ediyorum.” dedi.

Vekil, Konsey geleneğine uygun olarak, açılış konuşmasında acıları hafifletmek için “acil eylem” gerektiren çok sayıda başka ciddi küresel acil durumun da altını çizdi.

Burundi spot altında

Bunlar arasında, devlet güvenlik operasyonlarının “birçok sivili etkileyen” insan hakları ihlallerinde artışa yol açtığı Burkina Faso da vardı. El-Naşif, Burundi’nin de ” sivil alanın daralması”na tanık olduğunu söyledikten sonra iktidar partisinin gençlik kolu başkanının tüm “sorun çıkaranları” öldürme ve gece devriyelerini sürdürme çağrısını kaygıyla dile getirdi.

BM İnsan Hakları Komiser Vekili Orta Afrika Cumhuriyeti’nde, Hükümeti güvenlik güçlerinin ve “yabancı paralı askerlerin Müslümanlara ve diğer azınlıkları hedef alan saldırılarını derhal durudurmaya” çağırdı.