Köpeklere top, terlik, tasma gibi dikkatlerini çeken nesneler gösterip onların beyin aktivitelerini ölçen bilim insanları, bu dört ayaklı hayvanların kelimelerin anlamını bildiğini öne sürdü. 

Bulgular köpeklerin algısının “otur”, “yakala”, “yürüyüşe” gibi komutları aştığını ortaya koydu.

Macaristan’daki Eötvös Loránd Üniversitesi’nden Marianna Boros, yaptıkları deneylerle ilgili olarak şu ifadeleri kullandı:

Köpeklerde bu kapasitenin bulunduğunu düşünüyorum. Bu araştırma, dilin evrimi ve insanı eşsiz yapan şeyin ne olduğuna dair anlayışımızı değiştiriyor.

Bilim dünyası köpeklerin kelimelerin anlamlarını gerçekten bilip bilmediği konusunda uzun süredir merak içinde.

2022’de yapılan bir ankette köpek sahipleri, dört ayaklı arkadaşlarının 15 ila 215 kelimeye kadar yanıt verdiğini bildirmişti.

2011’de yapılan ve daha doğrudan bir kanıt sağlayan bir başka araştırmayı yürüten Güney Karolina’daki psikologlar, Chaser adlı bir border collie cinsi köpeğin üç yıllık yoğun eğitim programının ardından bini aşkın nesnenin adını öğrendiğini kaydetmişti. Bunlardan 800’ü bez oyuncak, 116’sı top, 26’sıysa frizbiydi.

ncak konu, kelimelerin nasıl algılandığı olunca köpek beyninin işleyişi hakkında pek fazla çalışma yok.

Bu eksikliği gidermek için harekete geçen Boros ve meslektaşları, 18 köpeği sahipleriyle birlikte laboratuvara davet etti. Her bir hayvanın yanında çok iyi tanıdığı ve yine çoğu oyuncaklardan oluşan 5 nesne vardı.

Köpek sahipleri, nesneleri göstermeden önce isimlerini zikretti ama bu adlar zaman zaman yanlış oldu. Örneğin frizbi göstermeden önce “Topa bak” dediler.

Tekrar tekrar yapılan deneylerde köpeklerin beyinleri elektroensefalografi (EEG) yöntemiyle takip edildi. Ortaya çıkan dalgalar, sahibin doğru ya da yanlış kelimeyi söylemesine göre değişti. En çok değişim, köpeklerin en iyi bildiği kelimelerde görüldü.

Bu testler insanlar üzerinde yapıldığında da elde edilen EEG kayıtları benzer oldu.

Bilim insanları elde ettikleri sonuçların, “insan dışı hayvanlarda objeleri temsil eden kelime bilgisine dair ilk nöral kanıtı” ortaya koyduğunu Current Biology adlı akademik dergide yeni yayımlanan makalede bildirdi.

Boros, köpeklerin kelimeleri insanlar kadar anladığını iddia etmediklerini ve konuyla ilgili daha fazla araştırma yapılması gerektiğini vurguladı.

Diğer yandan araştırma “Köpekler bazı adları anlıyorsa neden çoğu bunu belli etmiyor?” sorusunu akıllara getirdi. Boros önemsemiyor olmalarının kayda değer bir ihtimal olduğunu işaret etti.

Birleşik Krallık’taki Lincoln Üniversitesi’nden Dr. Holly Root-Gutteridge, yer almadığı araştırmayı “çok etkileyici” buldu:

Bence bu iş evcilleşme sırasında ortaya çıkmadı, tüm memelilerde yaygın olabilir, o yüzden ayrıca ilginç buldum. Dilin evrimine dair yeni bir ışık tuttuğu için çok etkileyici.

Merak edilen soruya Boros’la benzer bir yanıt vererek “Köpekleriniz ne söylediğinizi anlasa da harekete geçmiyor olabilir” dedi.

Independent Türkçe