15 Kas Yağmurla birlikte su seviyesi 0,61 arttı
İstanbul’da hafta sonu etkili olan yağışla birlikte barajlardaki su seviyesinde artış yaşandı.
Ülkemiz, yağış rejimlerinin düzensizleştiği ve kuraklık riskinin yükseldiği sıcak bir sonbahar mevsimi geçiriyor. Bu durumdan en çok etkilenen şehirlerin başında da İstanbul geliyor.
Uzmanlar, İstanbul’daki ve çevre illerdeki kuraklığın devam etmesi halinde, 2024’ün felaket yılı olabileceğine dair uyarılarda bulunuyor. Bu süreçte özellikle İstanbul’un ihtiyacını karşılayan barajlardaki su miktarı endişe verici.
Son 10 yılın Kasım ayı verilerine bakıldığında, İstanbul’a su sağlayan barajlardaki doluluk oranı bu yıl ilk kez yüzde 20’nin altına düşerek korkutucu bir seviyeye geldi.
Hafta sonu başlayan ve pazartesi de etkili olan yağmur, aylardır devam eden düşüş trendini bir nebze olsun tersine çevirdi. İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü verilerine göre pazartesi yüzde 16,47 olan baraj doluluk oranı, salı günü 17,08 olarak ölçüldü. Yani yüzde 0,61’lik bir artış kaydedildi. Ancak yağışın kuvvetli olmasına rağmen barajlardaki doluluk oranındaki artışın yüzde 1’i bile bulmaması, beklentileri tam olarak karşılamadı. Peki, neredeyse durmadan yağan yağmur sonrası bu kadarlık artış normal mi?
‘MELEN-YEŞİLÇAY SİSTEMİNDEN SAĞLANAN SU OLMASAYDI BU ARTIŞI DA GÖRMEK MÜMKÜN OLMAYACAKTI’
Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğum İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi İçsu Kaynakları Yönetim Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Meriç Albay, “İki günlük yağış sonrası barajlarda ortalama doluluk oranının yüzde 0,61’lik artış göstermesi beklenen bir durumdur. Aslında Melen-Yeşilçay sisteminden sağlanan su olmasaydı bu artışı da görmek mümkün olmayacaktı” dedi ve ekledi: “İstanbul’a her gün yaklaşık 3,1 milyon metreküp su verildiği unutulmamalıdır. 2-3 gün süren yağmurlar öncelikle toprak tarafından emilmekte, daha sonra akışa geçmektedir. İstanbul’da şehre verilen su miktarı ve su havzalarının amacına uygun olarak korunamadığı düşünülürse yüzde 0,61’lik artışın önemi daha iyi anlaşılır.”
‘BARAJLARIN DOLULUK SEVİYESİNİN ARTMASI İÇİN KAR YAĞIŞININ OLMASI GEREKİYOR’
Prof. Dr. Albay sadece İstanbul’un değil birçok büyük şehrin 2024 yazını su varlığı bakımından sorunsuz geçirebilmesi için, düzenli sıklıkta yağmura ve Aralık-Şubat aylarında yeterli miktarda kar yağışına ihtiyaç olduğunu da sözlerine ekledi.
2024’ÜN EKİM AYINA KADAR BARAJ DOLULUK ORANININ YÜZDE 60’LARDA OLMASI ŞART
“Şu anda İstanbul’daki barajlarının ortalama doluluk oranının yüzde 17 olması kar yağışına olan ihtiyacı elzem haline getirdi” diyen Prof. Dr. Albay, “İstanbul’un günlük su ihtiyacı göz önüne alınırsa barajların sadece yağmur sularıyla dolmasının imkânsızlığı anlaşılır. İstanbul ve birçok büyük şehrin 2024’ün Ekim ayına kadar susuzluk sorunu yaşamaması için barajlardaki ortalama doluluk oranlarının en azından yüzde 60’larda olması beklenir. Aksi halde içme suyu tedarikinde sorunlar yaşayabiliriz” ifadelerini kullanıldı.
‘YAZIN ON BİNLERCE AİLE TATİL YERLERİNE GİDİYOR, BUNA RAĞMEN SU TÜKETİMİNDE ARTIŞ YAŞANIYOR’
İstanbul ve diğer büyük şehirlerde su tasarrufu ile ilgili farkındalık konusunda hâlâ sorunlar yaşandığına da dikkat çeken Prof. Dr. Albay, “Örneğin yaz aylarında on binlerce aile yazlıklara ve tatil yerlerine gidiyor. Buna rağmen ortalama su tüketiminde artış yaşanıyor” dedi.
“Kuşkusuz hava sıcaklığının artması nedeniyle buharlaşmadan kaynaklanan su kaybı da söz konusu. Ama özellikle başta banyoda geçirilen uzun süreler olmak üzere rutin ihtiyaçlar için gereğinden fazla suyun tüketildiği düşünülüyor” diyen Prof. Dr. Albay, “Başta İstanbul olmak üzere büyük şehirlerde su tasarrufu ile ilgili farkındalığın artması yılda ortalama 40-50 milyon metreküp suyun tasarruf edilmesini sağlayacaktır” uyarısında bulundu.
BU KIŞ, BARAJLARI DOLDURACAK KADAR KAR YAĞACAK MI?
Prof. Dr. Albay’ın uyarılarının ardından kış mevsiminde bizi nasıl bir havanın beklediğini sorduğum Meteoroloji Mühendisleri Odası Başkanı Fırat Çukurçayır, “Mevsimsel tahminler ve modellere bakıldığında bahar dönemine kadar hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde geçeceğini söylemek mümkün” dedi.
Fırat Çukurçayır, şu bilgilerin altını çizdi: Konuya yağış olarak bakacak olursak, şimdiden kesin ifadeyle konuşmak çok doğru olmaz. Yani “Kar yağar mı? Ne kadar yağar? Ne kadarı yüzeyde kalır? Barajlara etkisi ne olur?” gibi sorulara bugünden cevap vermek hem sağlıklı olmaz hem de pek bir şey ifade etmez. Ama yine de modellere bakıldığında Ocak, Şubat ve Mart ayları için mevsim normallerinin üzerinde yağış beklendiğini söylemek mümkün. Marmara Bölgesi, mevsim normallerinin üzerinde yağış alacak gibi duruyor. Fakat bu durum şimdilik sadece ‘yağış’ olarak açıklanabilir. “Yağmur çok görülecek” ya da “Kar fazla olacak” gibi anlamlar çıkarmak doğru olmaz. Öte yandan ben kar yağsa bile çok uzun süre yüzeyde kalacağını düşünmüyorum.
Hürriyet.com.tr