Türkiye’de 2012 yılından 2021’in sonuna kadarki dönemi kapsayan son 10 yılda toplam 27 bin 150 orman yangını meydana geldi. Orman Genel Müdürlüğü verilerinden derlenen bilgilere göre bu yangınlarda 226 bin 845 hektar alan zarar gördü. Yangın sayısı bakımından son 10 yılın en yükseği olmamasına karşın, 2021’de zarar gören alan miktarı önceki 9 yılın toplamından çok daha yüksek.

Derleyen: Özge Güven

Son 10 yılda yangın kaynaklı ormanlık alan kaybının yüzde 61,5’i 2021 yılındaki yangınlarda gerçekleşti. AA muhabiri Ayşe Erkeç’in haberine göre yangın sayısı bakımından son 10 yılın en yükseği olmamasına rağmen 2021’de zarar gören alan miktarı, önceki 9 yılın toplamından çok daha yüksek oldu. 2021 öncesindeki 9 yılda zarar gören alan miktarı 87 bin 342 hektar olarak hesaplandı. Türkiye’de geçtiğimiz yıl çıkan 2 bin 793 orman yangınında ise 139 bin 503 hektar alan zarar gördü. Buna göre, son 10 yılda yangın kaynaklı ormanlık alan kaybının yüzde 61,5’i 2021 yılındaki yangınlarda gerçekleşti.

Geçtiğimiz yılki yangınların önemli bölümünü Antalya ile Muğla başta olmak üzere birkaç kentte 500’ü aşkın noktada çıkan, 15 gün süren, havadan ve karadan yapılan müdahalelerle söndürülen yangınlar oluşturdu.

Hızlı müdahale yangını kontrol altına almada kritik öneme sahip

Prof. Dr. Hüseyin Barış Tecimen, yangın uçaklarının, helikopterlerinin sağlanmasının önemini vurguladı. İlk müdahaleyi edecek ekiplerin dinamik ve iyi bir eğitimle yetiştirilmiş kadrolardan oluşması, yangın gözetleme kulelerinin ve teknolojilerinin iyi bir şekilde kullanılması gerektiğine dikkat çeken Tecimen, yangın çıktığı andaki ihbarlara en hızlı ulaşmanın yolunun, bu hazırlıkları takip etmekten geçtiğini belirtti.

“Kızılçam dayanıklı ama yangına değil, önlem gerekir”

Tecimen, Türkiye’de en çok yanan ağaç türünün Kızılçam olduğunu hatırlatarak ağacı dayanıklı diye Kızılçamdan ormanlarından vazgeçilmese de yangın şeritlerinin artırılması, yangına dayanıklı ağaç türleriyle şerit ağaçlandırmanın yapılması, yangına neden olacak insan temasının olduğu yerlerde yanıcı madde yükünün azaltılması gibi tedbirleri uygulanması gerektiğinin altını çizdi.

Küresel ısınma ağaçların türlerini ve yerlerini değiştiriyor

Küresel ısınmanın büyük bir kuraklık ve ağaçlarda fizyolojik tepki olarak kendisini gösterdiğini de anlatan Tecimen, “Yıllar içerisinde orman ekosistemlerinde tür değiştirme, türlerin yer değiştirmesi yani lokasyon değiştirmesine yönelik gözlemlerimiz olmaya başlayacak. Nitekim ağaçların lokasyon değişimleri şu anda da var, bunun bir kısmı antropojenik olmakla birlikte iklim değişikliğine bağlı olarak da bunun gerçekleşmesini maalesef izlemeye başlayacağız ve göreceğiz.” açıklamalarında bulundu.

Tecimen, nemli iklim isteyen ağaçların, küresel ısınma yüzünden “büyüme performansında düşme ve ormanın sağlık dinamiği bakımından da bir güçsüzleşme” gözlemlenebileceği yönündeki öngörülerini paylaştı.

Tecimen sözlerini şöyle noktaladı: “İklim değişikliğinin sadece kuraklıktan ibaret olmayıp yağış rejiminin de buna bağlı olarak değişim gösterdiğini düşünürsek şiddetli seller, şiddetli kuraklıklar ve bunları takip eden erozyon olayları da orman ekosistemimizi çok ciddi düzeyde zayıflatacak bir faktör olarak karşımızda duruyor.”